جامعه‌شناسی اسلامی؛ به سوی یک پارادایم
نویسنده
چکیده مقاله:
چکیده هدف این مقاله معرفی مهمترین مبانی جامعه‌شناسی اسلامی، در قالب ارائة پارادایمی مقایسه‌پذیر با پارادایم‌های موجود است که ماهیت انسان و جامعه، هدف و روش تحقیق و ارزش‌ها در جامعه‌شناسی مهمترین عناصر هستند. این پارادایم از نظر انسان‌شناسی، بر اصل فطرت استوار است و با ردّ جبر اجتماعی، تلفیقی را بین فردگرایی و کل‌گرایی روش‌شناختی می‌پذیرد و دربارة چیستی جامعه تصویری ارائه می‌کند که در آن، رابطة انسان با خداوند مد نظر قرار می‌گیرد. به علاوه، واقعیت اجتماعی را شامل نظم‌ها و قوانین تجربی و نیز سنّت‌های اجتماعی می‌داند؛ ضمن آنکه مناسبات اجتماعی را بر پایة عناصر متعدد شامل مهرورزی، استخدام متقابل انسان‌ها و تضاد تبیین می‌کند. اهداف تحقیق در این پارادایم عبارت‌اند از: تبیین علّی و معنا‌شناسی رفتار، نقد اوضاع اجتماعی و غایت‌شناسی پدیده‌های انسانی از حیث استنادشان به خداوند. همچنین به موجب این پارادایم، جامعه‌شناسی اسلامی دو سطح متمایز دارد: تجربی و فراتجربی. در سطح نخست، در مقام گردآوری به طور عمده، از روش استنباط فقهی- تفسیری و در مقام داوری، از روش تجربی و در سطح دوم، به فراخور مورد از هر یک از روش‌های معتبر، اعم از وحیانی، عقلی و تجربی بهره می‌گیرد. همچنان که در سطح نخست می‌کوشد از دخالت ارزش‌ها در توصیف و تبیین واقعیات تا حد امکان بکاهد؛ اما در سطح دوم، توسل به ارزشهای دینی برای نقد اوضاع اجتماعی و ارائة راهکار برای تحقق وضعیت مطلوب را رد نمی‌کند.
منابع مشابه
جامعه شناسی اسلامی؛ به سوی یک پارادایم
چکیده هدف این مقاله معرفی مهم ترین مبانی جامعه شناسی اسلامی، در قالب ارائة پارادایمی مقایسه پذیر با پارادایم های موجود است که ماهیت انسان و جامعه، هدف و روش تحقیق و ارزش ها در جامعه شناسی مهم ترین عناصر هستند. این پارادایم از نظر انسان شناسی، بر اصل فطرت استوار است و با ردّ جبر اجتماعی، تلفیقی را بین فردگرایی و کل گرایی روش شناختی می پذیرد و دربارة چیستی جامعه تصویری ارائه می کند که در آن، رابطة...
متن کاملبه سوی یک رویکرد فرهنگی از انقلاب اسلامی
نگارنده در این مقاله تلاش کرده تا از منظر یک رهیافت و رویکرد فرهنگی به تبیین انقلاب اسلامی، این پدیدة شگفت‌انگیز قرن، بپردازد. در این راستا، با بهره‌گیری از دیدگاهها و نظریات امام خمینی، نکات عمده و محوری این رویکرد، و نیز جامعیت نگاه معمار انقلاب اسلامی به آن بیان شده است. توجه به ابعاد معرفتی و باورها و وجه ایدئولوژیک انقلاب اسلامی، ارزشهای منبعث از باورها و رفتارهای مترتب بر آن، مهمترین ...
متن کاملدیوان بین المللی دادگستری اسلامی: گامی به سوی یک نظام حقوقی بین المللی اسلامی
مقالهء حاضر،نظام حل و فصل دعاوی سازمان کنفرانس اسلامی از طریق دیوان بین المللی دادگستری اسلامی را که قرار است تأسیس گردد تشریح می‌نماید.اساسنامهء دیوان که در سال 1987 پذیرفته شد،شریعت اسلامی یا حقوق اسلام را به عنوان حقوق بنیادینی که باید در حل و فصل اختلافات بین المللی به کار گرفته شود در نظر می‌گیرد.بنابراین،دیوان از خصوصیت مذهبی برخوردار خواهد بود که مجموعه قواعد مذهبی محلی را به عنوان قا...
متن کاملپزشکی به‌مثابة یک پارادایم؟
یکی از تلاش‌هایی که در حوزۀ فلسفۀ طب صورت گرفت، تعمیم آموزه‌های فلسفۀ علم به حوزۀ پزشکی بود. در این زمینه آثار توماس کوهن بیشتر از سایر فلاسفۀ علم مورد عنایت قرار گرفت و تلاش شد براساس مفاهیم پارادیم، بحران پارادایمی، انقلاب پارادایمی، و وضعیت پزشکی در جهان امروز فهم شود. پزشکی امروز (بخوانیم مدرن) یک پارادایم است و این پارادایم اکنون دچار بحران شده است. دو نشانۀ اصلی ِاین بحران یکم، اقبال بیمار...
متن کاملتربیت معلم و پژوهش روایی: به سوی تغییر پارادایم در روش های تحقیق
تربیت معلم و پدیده‌های مرتبط با آن در احاطۀ متغیرهایی است که فرصت فهم عمیق و چندلایه از آن کمتر با روش-های پژوهش اثبات‌گرایانه امکان‌پذیر می‌باشد. به عبارت دیگر جِنس مفاهیم مرتبط با تعلیم و تربیت از جِنسی نیست که بتوان آن‌ها را به صورت دقیق و عمیق از طریق روش‌های کمی بازنمایی و فهم نمود. بدین سان، اخیراً نظریه پردازان برنامۀدرسی برای فهم پدیده‌های آموزشی به یک نوع تغییر جهت‌گیری معرفت‌شناختی اشاره...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 15 شماره 61
صفحات 7- 28
تاریخ انتشار 2010-01-20
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023